Bij een training fysieke weerbaarheid, kijkt Peter eerst naar de behoeften van een team of begeleider. Vaak zijn bewustwording van het eigen lijf, persoonlijke veiligheidstechnieken (omgaan met agressie) en collectieve handelingen (fixatie maar ook feedback vragen) onderdeel van de training. Soms spelen ze een casus uit op de mat. Wat doe je bijvoorbeeld met een cliënt die te dichtbij komt, in je aura? “Een begeleider vindt het soms moeilijk om te zeggen dat hij een stapje naar achter moet gaan. Dan ga je daar met elkaar over sparren. Ik zeg dan: ‘Zie het als een contact moment: geef een hand en zeg Hallo! – dan heb je direct een afstand’. Dat blijkt te werken.”

Rugzak

Iedereen die zich niet veilig of weerbaar voelt op zijn werk, kan aan de training mee doen. “Dat kan dus zijn als je achter de balie werkt.” Een training bestaat uit drie dagen en herhaling is elk jaar nodig. Na de training voelen begeleiders zich zelfverzekerder. Peter: “Zie de training als een airbag: je hoopt dat je het nooit nodig hebt, maar als je tegen een muur botst, dan ben je blij dat die airbag er zit.”
Bij de training emotiemanagement gaat het om vier keer drie uur, waarbij je gaat kijken naar jezelf : ‘Wat neem ik mee naar de werkvloer wat de-escalerend kan werken. Hoe voel ik me, welke gedachten heb ik hoe is mijn spierspanning, wat zit er in mijn rugzak?’ “In deze training durven veel mensen wat van hun rugzak te laten zien.”

Relatie

Peter is zelf ook begeleider bij Middin op het Puber AC, waar hij ook regelmatig met agressie van de jongeren te maken krijgt. Sinds 2008 is hij ook trainer bij Middin, samen met Christiaan Kuiper en Danielle Verschuren. “Het is een leuke combi: ik practice wat ik preach’. Hij spreekt uit ervaring als hij zegt: “We hebben het lastigste werk dat er is als begeleider: je bent ook een vader, broer, oom, kok, schoonmaker, klaagmuur: je bent alles. Je moet alles kunnen. En op het juiste moment het juiste doen.” Het woord relatie is daarbij essentieel. “Alles draait om de relatie met onze cliënten in ons werk. Daarbij moet je er zíjn voor de cliënt, ook als hij of zij het even moeilijk heeft en zich tegen jou keert. Dan is de kunst om te denken: ‘Ik keur het af dat je me slaat, maar ik ben er voor je. Ik heb begrip voor jouw situatie’.”

Nabijheid

Belangrijk is om juist in het voortraject signalen op te pikken die tot een mogelijke escalatie kunnen leiden. Heeft hij plezier in zijn leven, hoe zit het met de veilige begeleiding, welke behoefte wordt er niet vervuld? “Als het tot een escalatie leidt, dan heb je veel gemist in het voortraject. Iemand wordt niet wakker en denkt: ik ga eens een paar begeleiders de kop in meppen. We geven in onze trainingen altijd mee: kijk naar het niveau van deze cliënt – juist de personen die heftige agressie laten zien hebben soms het geestelijke niveau van een kind van 18 maanden. Als je dan kijkt naar je eigen kinderen van bijvoorbeeld 2 jaar, dan weet je dat die kinderen altijd jouw nabijheid nodig hebben. Soms is bij sommige cliënten toch een fixatie noodzakelijk. Vroeger was dit normaal, maar ik zeg altijd: het is niet normaal.

Gelukkig kijken en denken we tegenwoordig heel anders over gedrag en is fixatie echt een laatste redmiddel. Maar ook dan bied je als begeleider nabijheid: je bent er dan voor iemand die geen controle meer heeft over zichzelf. Zelfs dan – in dat donkere gat waar je cliënt in valt- sta je naast hem. Maar dat doe je dan wel met handvatten die jouw veiligheid, zijn veiligheid en de relatie in stand houden.”