“We zijn ons steeds meer bewust wat er voor nodig is om het gewone leven te kunnen ervaren en wat er nog veranderd kan worden,” zegt Loes. “Stapje voor stapje zetten we koers in de goede richting. We waren gewend om te zorgen voor, maar nu zijn we meer bezig met te zorgen dat. Zo maakten we voorheen in de avond de lunchpakketjes voor de volgende dag klaar. Nu doen we dat in de ochtend samen met de cliënt. En vier van de negen cliënten zijn bezig om te leren hoe ze hun eigen kleding kunnen wassen, drogen en opvouwen. Bij de een gaat dit proces sneller dan bij de ander. Er is daarnaast meer aandacht voor persoonlijke vriendschappen. Cliënten gaan op bezoek bij vrienden in andere woningen, anderen komen juist bij ons op bezoek. Cliënten gaan naar voetbal of scouting en ook zijn er meer dagjes uit.”

Behoeften

Deze veranderingen waren het doel van het project Binnenklingen, dat begin 2016 is gestart om cliënten op Binnenklingen ‘het gewone leven te laten ervaren’. Aanleiding was aan de ene kant de uitkomst van het onderzoek van het Instituut voor veiligheids- en crisismanagement naar aanleiding van een melding over onacceptabel gedrag door twee medewerkers op één van de 17 woningen. Daaruit bleek dat er onvoldoende aandacht was voor de behoeften van cliënten op Binnenklingen en dat er onvoldoende professioneel werd gewerkt. Aan de andere kant was er op Binnenklingen zelf behoefte aan een duidelijke visie op de zorgverlening en was een verbetering van de financiering van zorg en huisvesting gewenst.

Buren

Nu, twee jaar later, is het project zelf afgerond en zijn er mooie ontwikkelingen te zien. Loes Klinkspoor heeft het allemaal van dichtbij meegemaakt op woning 13. “We zijn ons nu meer bewust van het belang van de driehoek Cliënt, Coach en Competenties (de drie C’s van Triple-C) en dat ‘cliënt en coach samen 100% zijn’. Als begeleider vul je de cliënt aan tot 100%; de ene dag kan hij 10% zelf de andere dag is dat 90%. Maar je bent altijd samen 100% met hem.” Dat levert mooie ontwikkelingen op. “Er is op de woning nu bijvoorbeeld veel minder agressie, de woning ziet er veel gezelliger uit – met inbreng van cliënten-, de kamers van cliënten zijn persoonlijker gemaakt, verwanten praten mee in de medezeggenschap en we betrekken verwanten bij gesprekken over de zorg.”

Ook de samenwerking met andere woningen is verbeterd. “Wij hebben bijvoorbeeld een bewoner van woning 9 bij ons gehad op de avonden dat er op die woning onvoldoende personeel was. Daardoor kon de betreffende cliënt beter ontspannen en had bij ons geen 1-op-1-begeleiding nodig. In de avond komen cliënten van een andere woning geregeld bij ons koffie drinken om de eigen groep iets te ontlasten of gewoon voor de gezelligheid. Vroeger deden we dat niet: nu zijn we gewoon buren. Als het nodig is helpen en steunen we elkaar.”

Samenwerking

De samenwerking met verwanten is ook verbeterd op de woning van Loes. “Ouders staan bij ons hoog in het vaandel. Met vertrouwen van verwanten valt of staat een woning. Een aantal cliënten kan zelf niet praten. Ouders doen dat in onze woning voor hun kind; zij verwoorden de gevoelens van hun kind. Zij hebben die navelstreng en kennen hun kind natuurlijk als geen ander. Ze kunnen ons ook vertellen hoe het vroeger thuis was. Ze denken met ons mee bij het opstellen van een plan; samen met hen zijn we er voor de cliënt.”

Kortsluiting

Dan te bedenken dat Loes helemaal niet stond te springen toen ze vier jaar geleden een baan op Binnenklingen kreeg aangeboden. “Wat ik wist en had gezien, trok me niet. Dit is echt een moeilijke doelgroep: de cliënten begrijpen zichzelf en hun omgeving vaak niet en krijgen regelmatig kortsluiting omdat de dingen vaak anders lopen dan gedacht. Er wordt veel inzet en compassie gevraagd van medewerkers. Als medewerker op de Binnenklingen moet je er bewust van zijn dat je als het ware een verlengstuk bent van de cliënt. Jij bent de belangrijke ander die het leven van de cliënt helpt te ordenen en structureren.”

Maar ik heb toch de knop omgezet en ben ervoor gegaan.” Ze heeft er geen spijt van. “De clienten hier hebben me veel geleerd. Ze zitten vaak opgesloten in zichzelf en je moet ze leren lezen. Welk niveau je ook hebt, je bent een mens met behoeften. De manier waarop je met hen op hun eigen manier kunt communiceren en hun verhalen toch kan verstaan, dat vind ik mooi.” Haar bevlogenheid kwam niet vanzelf. “Ik had deze veranderingen van de afgelopen twee jaar nodig om dit werk te kunnen blijven doen. Het idee dat we er met zijn allen voor gaan, voelde voor mij als een grote steun.” Met veel plezier fietst ze nu vier dagen (en als het nodig is vaker) per week naar de locatie Binnenklingen; alleen nooit op vrijdag, want dan past ze op haar drie kleinkinderen J.

Toekomst

“Er is al veel veranderd, maar er is ook nog veel te doen. Een verandering in gedrag bij begeleiders heeft langer nodig. Daarom moeten er bijvoorbeeld elk jaar themabijeenkomsten worden georganiseerd voor Triple-C, zodat we onszelf scherp kunnen houden en ons bewust blijven van wat we moeten doen.” Zelf ziet ze nog wel andere mogelijkheden om Binnenklingen nog verder te ontwikkelen: “Ik zou graag zien dat het personeel wat flexibeler over de woningen wordt ingedeeld, zodat je daar ook wat meer kunt schuiven. En gelukkig gaat er iets gebeuren met de huisvesting: de woningen en de kamers van de cliënten zijn nu bijvoorbeeld te klein.”

Van personeelsproblemen heeft de woning van Loes gelukkig geen last, er is sprake van een heel constant team maar ze ziet het wel bij andere woningen op het terrein. “Het is echt schrikbarend dat er geen personeel te vinden is. Dat ligt ook wel aan de doelgroep, die is best complex. Maar veel mensen hebben misschien ook een verkeerd beeld van Binnenklingen. Dat beeld van een paar jaar geleden klopt echt niet meer!”

De samenvatting of het hele rapport over het project Binnenklingen is op te vragen via het secretariaat Binnenklingen: secretariaat.binnenklingen@middin.nl